روش های درمان افتادگی پلک در سریع ترین زمان ممکن

افتادگی پلک چیست؟

افتادگی پلک یا پتوز پلک (Ptosis) حالتی است که در آن پلک بالایی چشم پایین‌تر از حد طبیعی قرار می‌گیرد. این وضعیت می‌تواند یک یا هر دو چشم را درگیر کند و ممکن است خفیف باشد یا به حدی شدید باشد که دید را مختل کند. پتوز ممکن است مادرزادی باشد (از بدو تولد وجود داشته باشد) یا در اثر افزایش سن، آسیب عصبی، ضعف عضله بالا‌برنده پلک (لواتور) یا بیماری‌های عصبی، عضلانی ایجاد شود.

علائم افتادگی پلک چشم کدامند؟

علائم افتادگی پلک چشم (پتوز) عبارت‌اند از:

• پایین آمدن غیرطبیعی پلک بالایی: پلک به‌صورت محسوس پایین‌تر از حد طبیعی قرار می‌گیرد و ممکن است بخش‌هایی از مردمک را بپوشاند.
• محدود شدن یا کاهش میدان دید: در موارد شدید، افتادگی پلک می‌تواند مانع از دید کافی شود، به‌ویژه در هنگام مطالعه یا نگاه کردن به بالا.
• خستگی یا احساس سنگینی در پلک‌ها: برخی افراد دچار احساس سنگینی در چشم‌ها می‌شوند، به‌ویژه در پایان روز یا پس از فعالیت‌های چشمی طولانی.
• نیاز به بالا بردن ابروها: برای جبران افتادگی پلک، فرد ممکن است ناخودآگاه ابروهای خود را بیش از حد بالا ببرد که می‌تواند باعث خستگی یا حتی سردرد شود.
• غیرقرینگی پلک‌ها: در صورتی که پتوز یک‌طرفه باشد، ممکن است ظاهر چشم‌ها نامتقارن به نظر برسد.
• خشکی یا اشک‌ریزش چشم: بسته به شدت افتادگی، ممکن است پلک به‌درستی بسته نشود که باعث خشکی چشم شود، یا در برخی موارد، تولید اشک افزایش یابد.

اگر افتادگی پلک به‌تدریج تشدید شود یا با علائمی مانند دوبینی، ضعف عضلانی عمومی یا سردرد همراه باشد، مراجعه به پزشک ضروری است.

دلیل افتادگی پلک یا پتوز پلک

افتادگی پلک (پتوز) می‌تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود. برخی از دلایل اصلی عبارتند از:

• پیری و ضعف عضلات: با افزایش سن، عضلات بالابرنده پلک (عضله لواتور) ضعیف می‌شوند و این می‌تواند باعث افتادگی پلک‌ها شود.
• مشکلات عصبی: آسیب به عصب سوم مغزی (عصب اوکولو موتر) که مسئول کنترل حرکت پلک‌هاست، می‌تواند باعث افتادگی پلک شود. این آسیب ممکن است ناشی از سکته مغزی، تومورها، دیابت یا فشار خون بالا باشد.
• پتوز مادرزادی: برخی افراد با نقص یا ضعف در عضلات پلک به دنیا می‌آیند که باعث افتادگی پلک از بدو تولد می‌شود.
• بیماری‌های عصبی، عضلانی: بیماری‌هایی مانند میاستنی گراویس، دیستروفی عضلانی یا سندرم هورنر می‌توانند باعث ضعف عضلات پلک و در نتیجه افتادگی آن شوند.
• آسیب یا جراحی: آسیب به پلک یا جراحی‌های زیبایی مانند بلفاروپلاستی (جراحی پلک) می‌توانند به عضلات و اعصاب مربوطه آسیب برسانند و باعث افتادگی پلک شوند.
• اختلالات سیستم ایمنی: بیماری‌هایی مانند میاستنی گراویس که باعث اختلال در عملکرد عضلات می‌شود، می‌توانند موجب افتادگی پلک شوند.
• تومورهای چشمی یا مغزی: تومورهای اطراف چشم یا مغز که به عصب‌ها یا عضلات پلک فشار وارد می‌آورند، می‌توانند باعث افتادگی پلک شوند.
• سندروم هورنر: این اختلال عصبی که معمولاً ناشی از آسیب به اعصاب گردنی است، می‌تواند باعث افتادگی پلک در یک طرف صورت شود.
• تزریق بوتاکس: اگر  تزریق بوتاکس به درستی صورت نگیرد یا در مقادیر زیاد استفاده شود، ممکن است به طور موقت عضلات اطراف چشم ضعیف شوند و باعث افتادگی پلک (پتوز) شوند. این مشکل معمولاً موقتی است و با گذشت زمان برطرف می‌شود.
• بلفاروپلاستی (جراحی پلک): در صورتی که جراحی پلک به درستی انجام نشود، ممکن است عضلات یا پوست پلک‌ها به اشتباه کشیده شوند، که می‌تواند به افتادگی پلک منجر شود. همچنین، در برخی موارد جراح ممکن است پوست یا چربی بیش از حد بردارد، که باعث از دست دادن حمایت طبیعی پلک‌ها و افتادگی آن‌ها می‌شود.
• استفاده از مواد آرایشی غیراستاندارد: استفاده از مواد آرایشی که حاوی مواد شیمیایی تحریک‌کننده یا سنگین هستند، می‌تواند به پوست اطراف چشم آسیب زده و باعث افتادگی پلک شود. همچنین، تحریک پوست به‌ویژه در نواحی حساس مانند پلک‌ها می‌تواند منجر به ضعف عضلات این ناحیه شود.
• لیفتینگ‌های غیرجراحی نادرست: روش‌های لیفتینگ غیرجراحی مانند استفاده از نخ‌های لیفت یا دستگاه‌های کششی غیر استاندارد که برای بالا بردن پلک‌ها به کار می‌روند، اگر به درستی انجام نشوند، می‌توانند به افتادگی پلک منجر شوند.
• ضربه یا آسیب به پلک: تصادفات یا آسیب‌های شدید به ناحیه چشم (مانند سقوط، ضربه یا برخورد) می‌تواند به عضلات پلک آسیب بزند و باعث افتادگی آن شود. این نوع افتادگی معمولاً نیاز به درمان پزشکی دارد.
• استفاده زیاد از ریمل یا مواد آرایشی سنگین: استفاده مکرر از ریمل‌ها یا مواد آرایشی سنگین که به مدت طولانی روی پلک‌ها باقی می‌مانند، می‌تواند باعث شل شدن پوست و عضلات پلک و در نتیجه افتادگی آن‌ها شود.

اگر افتادگی پلک به‌طور ناگهانی شروع شده یا با سایر علائم جدی همراه باشد، مهم است که به پزشک مراجعه کنید تا علت دقیق آن مشخص شود.

افتادگی پلک بعد از بوتاکس

افتادگی پلک بعد از بوتاکس معمولاً به دلیل تزریق نادرست یا پخش شدن بوتاکس به عضلات اطراف چشم رخ می‌دهد. این عارضه معمولاً موقتی است و در عرض ۳ تا ۴ هفته برطرف می‌شود. علائم شامل افتادگی پلک، احساس سنگینی و دوبینی است.

آشنایی با انواع افتادگی پلک

افتادگی پلک (پتوز) می‌تواند به انواع مختلفی تقسیم شود که بستگی به علت و شدت آن دارد. انواع اصلی افتادگی پلک عبارتند از:

• پتوز مادرزادی: این نوع افتادگی پلک از بدو تولد وجود دارد و معمولاً به دلیل ضعف در عضلات بالابرنده پلک (عضله لواتور) ایجاد می‌شود.
  ویژگی‌ها: معمولاً فقط یک پلک را درگیر می‌کند، اما ممکن است هر دو پلک را نیز تحت تأثیر قرار دهد. این حالت ممکن است به تدریج در طول زمان شدیدتر شود.
• پتوز اکتسابی (سنی): این نوع افتادگی پلک در اثر پیری و ضعف عضلات پلک به وجود می‌آید.
  ویژگی‌ها: این نوع بیشتر در افراد مسن دیده می‌شود. به مرور زمان، عضلات بالابرنده پلک ضعیف شده و باعث افتادگی پلک‌ها می‌شود.
• پتوز عصبی: ناشی از آسیب به عصب سوم مغزی (عصب اوکولو موتر) است که مسئول کنترل حرکت پلک‌ها می‌باشد.
  ویژگی‌ها: این نوع افتادگی می‌تواند در اثر سکته مغزی، تومورهای مغزی، آسیب‌های عصبی یا بیماری‌های دیگر ایجاد شود. افتادگی پلک در این حالت ممکن است به همراه علائم دیگری مانند دوبینی یا تغییر در اندازه مردمک باشد.
• پتوز میاستنیک: این نوع افتادگی ناشی از بیماری میاستنی گراویس است که یک اختلال خودایمنی است و عضلات را ضعیف می‌کند.
  ویژگی‌ها: افتادگی پلک به صورت متغیر و با شدت‌های متفاوت در طول روز دیده می‌شود. این نوع معمولاً به تدریج و با فعالیت‌های فیزیکی افزایش می‌یابد.
• پتوز ناشی از جراحی: جراحی‌هایی مانند بلفاروپلاستی یا جراحی‌های اصلاحی پلک می‌توانند به عضلات و اعصاب پلک آسیب بزنند و باعث افتادگی آن شوند.
  ویژگی‌ها: ممکن است در اثر جراحی‌های زیبایی یا درمانی، عضلات کنترل‌کننده پلک آسیب دیده و موجب افتادگی آن شوند.
• پتوز ناشی از تومورها: تومورهایی که در اطراف چشم یا مغز رشد می‌کنند می‌توانند به عصب‌ها یا عضلات پلک فشار وارد کرده و باعث افتادگی پلک شوند.
  ویژگی‌ها: این نوع معمولاً با علائم دیگر مانند درد یا تغییر در دید همراه است.
• پتوز سندرم هورنر: این نوع افتادگی ناشی از آسیب به سیستم عصبی گردنی است که باعث آسیب به عصب‌های کنترل‌کننده پلک می‌شود.ویژگی‌ها: معمولاً در یک چشم رخ می‌دهد و ممکن است همراه با علائمی مانند انقباض مردمک و افتادگی پلک باشد.

هر یک از این انواع افتادگی پلک نیاز به ارزیابی دقیق پزشکی دارند تا علت اصلی مشخص شده و درمان مناسب انتخاب شود.

راه های درمان افتادگی پلک

درمان افتادگی پلک بستگی به علت و شدت مشکل دارد. روش‌های مختلفی برای درمان این وضعیت وجود دارد که شامل درمان‌های غیرجراحی و جراحی است:

درمان افتادگی پلک بدون جراحی

• استفاده از عینک‌های مخصوص: در موارد خفیف یا زمانی که افتادگی پلک باعث محدودیت دید نمی‌شود، استفاده از عینک‌های خاص می‌تواند مفید باشد. این عینک‌ها معمولاً با لوازم اضافی برای کمک به بالا نگه داشتن پلک‌ها طراحی می‌شوند.
• تمرینات عضلانی: در برخی موارد، تمرینات خاص برای تقویت عضلات پلک ممکن است توصیه شود، هرچند که این روش معمولاً تأثیر زیادی ندارد.
• داروها: در شرایط خاصی مانند میاستنی گراویس (یک بیماری خودایمنی که عضلات را ضعیف می‌کند)، داروهایی برای تقویت عملکرد عضلات می‌تواند کمک‌کننده باشد.
• بوتاکس: در برخی شرایط خاص و تحت نظر پزشک، از بوتاکس برای تقویت عضلات اطراف چشم و بهبود ظاهر پلک استفاده می‌شود.
• لیفت غیرجراحی با نخ (لیفت نخ‌های مخصوص):  در این روش از نخ‌های خاص برای کشیدن و بالا بردن پلک‌ها استفاده می‌شود. این نخ‌ها معمولاً به لایه‌های زیرین پوست متصل می‌شوند و به طور موقت پلک‌ها را بالا نگه می‌دارند. لیفت نخ غیرتهاجمی است و نیاز به هیچ‌گونه برش یا بخیه ندارد.
• درمان‌های لیزری: لیزرهای مخصوص می‌توانند برای بهبود پوست پلک‌ها و تقویت عضلات آن استفاده شوند. لیزر می‌تواند به تحریک کلاژن‌سازی و بهبود کشسانی پوست کمک کند، که ممکن است در موارد خفیف افتادگی پلک مفید باشد. لیزرهایی مانند لیزر CO2 در برخی موارد برای جوانسازی پوست و بهبود افتادگی به کار می‌روند.
• درمان‌های رادیوفرکوئنسی (RF): این روش از امواج رادیویی برای تحریک بافت‌های زیر پوست استفاده می‌کند. انرژی رادیوفرکوئنسی به عمیق‌ترین لایه‌های پوست نفوذ کرده و باعث تقویت و سفت شدن پوست و عضلات اطراف پلک می‌شود. این روش می‌تواند به کاهش افتادگی و بهبود ظاهر پلک‌ها کمک کند.
• درمان با استفاده از فیلرها (تزریق پرکننده‌ها): تزریق فیلر هایی مانند هیالورونیک اسید یا کلاژن به مناطق اطراف پلک می‌تواند به تقویت بافت‌های اطراف کمک کند و در برخی موارد به بهبود ظاهر افتادگی پلک کمک کند. این روش معمولاً برای موارد خفیف‌تر مناسب است و اثر آن موقتی است.
• استفاده از کرم‌ها و محصولات مراقبتی: کرم‌ها و محصولات موضعی که حاوی ترکیبات تقویت‌کننده مانند رتینول، پپتیدها و کافئین هستند، می‌توانند به افزایش کشسانی پوست و کاهش افتادگی کمک کنند. هرچند که این روش‌ها تأثیرات محدودی دارند و معمولاً برای افتادگی‌های جزئی موثر هستند.

درمان‌های جراحی افتادگی پلک

• جراحی بلفاروپلاستی: این جراحی یکی از رایج‌ترین روش‌ها برای درمان افتادگی پلک است که در آن جراح پوست اضافی و عضلات ضعیف را برداشته و عضلات پلک را تقویت می‌کند. این روش به طور معمول در موارد شدیدتر یا در زمانی که دیگر روش‌ها مؤثر نبوده‌اند انجام می‌شود.
• لیفتینگ پلک (پتوزکتومی): در این روش، جراح عضله بالابرنده پلک را ترمیم یا تقویت می‌کند تا پلک به حالت طبیعی خود بازگردد.
• جراحی عضلات: در برخی از موارد، برای درمان افتادگی شدید پلک، جراح ممکن است عضلات پلک را جابه‌جا کند تا توان آن‌ها برای بالا بردن پلک‌ها بازیابی شود.

جراحی افتادگی پلک با بیمه

جراحی افتادگی پلک (بلفاروپلاستی یا پتوزکتومی) ممکن است تحت پوشش بیمه قرار گیرد، اما این به شرایط خاص بیمار و نوع بیمه بستگی دارد. در اینجا به طور دقیق‌تری توضیح می‌دهیم که در چه شرایطی بیمه هزینه‌های جراحی افتادگی پلک را پوشش می‌دهد و چه نکاتی باید در نظر گرفته شود.

افتادگی پلک به دلیل مشکلات بینایی

اگر افتادگی پلک باعث محدودیت دید شود، بیمه ممکن است هزینه جراحی را پوشش دهد. به عبارت دیگر، در صورتی که پلک‌ها به اندازه‌ای افتاده باشند که مانع دید طبیعی فرد شوند و فعالیت‌های روزمره مانند خواندن یا رانندگی را مختل کنند، این مشکل ممکن است به عنوان یک مشکل پزشکی شناخته شود و بیمه هزینه‌های جراحی را تحت پوشش قرار دهد.

شواهد مورد نیاز: پزشک باید شواهدی مانند آزمایش‌های بینایی یا ارزیابی‌های چشم‌پزشکی برای نشان دادن تأثیر افتادگی پلک بر دید بیمار فراهم کند.

مشکلات پزشکی ناشی از افتادگی پلک

اگر افتادگی پلک باعث مشکلات پزشکی دیگری مانند تحریک چشم‌ها، خشکی چشم یا اختلال در عملکرد عضلات پلک شود، بیمه ممکن است هزینه‌های جراحی را پوشش دهد. این موارد معمولاً نیاز به تشخیص دقیق از سوی پزشک دارند.

جراحی زیبایی یا مشکل فقط ظاهری

اگر افتادگی پلک تنها به دلایل زیبایی باشد و تأثیر منفی بر عملکرد چشم نگذارد، بیمه معمولاً هزینه جراحی را پوشش نمی‌دهد. در این صورت، جراحی به عنوان یک عمل زیبایی شناخته می‌شود و باید به صورت خصوصی انجام شود.

درمان بیماری‌های زمینه‌ای پتوز پلک

اگر افتادگی پلک ناشی از بیماری‌هایی مانند میاستنی گراویس یا آسیب عصبی باشد، درمان آن بیماری خاص می‌تواند به بهبود وضعیت کمک کند. درمان می‌تواند شامل داروها یا روش‌های درمانی خاص برای تقویت سیستم عصبی یا عضلانی باشد.

در نهایت، انتخاب روش درمانی به شدت افتادگی، علت آن و نیازهای خاص بیمار بستگی دارد. بنابراین، مراجعه به پزشک متخصص برای تشخیص دقیق و انتخاب بهترین گزینه درمانی ضروری است.

درمان خانگی افتادگی پلک

درمان‌های خانگی می‌توانند در موارد خفیف افتادگی پلک مفید باشند و به بهبود ظاهر آن کمک کنند، اما لازم به ذکر است که این روش‌ها نمی‌توانند جایگزین درمان‌های پزشکی یا جراحی شوند. با این حال، برخی از روش‌های خانگی که می‌تواند به تقویت پوست و عضلات اطراف چشم کمک کند، عبارتند از:

• تمرینات عضلانی (تمرینات پلک)
  انجام تمرینات مخصوص پلک می‌تواند به تقویت عضلات اطراف چشم کمک کند. این تمرینات می‌توانند با افزایش کشسانی عضلات پلک، ظاهر افتادگی را بهبود دهند.
  چشم‌ها را بسته و انگشتان خود را روی پلک‌ها بگذارید، سپس به آرامی پلک‌ها را به سمت بالا فشار دهید و در حالی که پلک‌ها بسته هستند، مقاومت کنید. این کار را چند بار در روز انجام دهید.
• استفاده از کمپرس سرد
  استفاده از کمپرس سرد می‌تواند به کاهش تورم و التهاب و تقویت عضلات اطراف چشم کمک کند. این روش ممکن است افتادگی خفیف پلک را موقتی کاهش دهد.
  یک حوله نرم را در آب سرد خیس کنید یا از یخ درون پارچه استفاده کنید و آن را به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه روی پلک‌ها قرار دهید.
• مراقبت از پوست اطراف چشم
  استفاده از کرم‌های مرطوب‌کننده و ضدچروک که حاوی ترکیباتی مانند رتینول، ویتامین C، و پپتیدها هستند، می‌تواند به تقویت پوست پلک و جلوگیری از افتادگی بیشتر کمک کند.
  کرم‌ها یا روغن‌هایی که به طور خاص برای پوست اطراف چشم طراحی شده‌اند، به طور منظم استفاده کنید تا پوست بهبود یابد.
• استفاده از چای سبز یا چای بابونه
  چای سبز و بابونه حاوی آنتی‌اکسیدان‌ها و خواص ضد التهابی هستند که می‌توانند به کاهش التهاب و تقویت پوست کمک کنند.
  کیسه‌های چای سبز یا بابونه را پس از دم کشیدن در یخچال قرار دهید تا سرد شوند، سپس آن‌ها را روی پلک‌های بسته قرار دهید و بگذارید به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه بماند.
• روغن‌های طبیعی
  روغن‌های طبیعی مانند روغن نارگیل، روغن زیتون یا روغن کرچک می‌توانند به مرطوب کردن و تقویت پوست اطراف چشم کمک کنند. این روغن‌ها دارای خواص ضد پیری و آنتی‌اکسیدانی هستند.
  چند قطره از روغن را به آرامی روی پوست پلک‌ها بمالید و به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه بگذارید تا جذب شود.